Vertaalpraktijk: de verklaring van de beëdigd vertaler

In de context van een beëdigde vertaling speelt de verklaring een cruciale rol. Het is niet slechts een formaliteit, maar een juridisch en professioneel fundament dat de vertaling kracht bijzet. De verklaring – ook wel de “slotformule” – bevestigt de echtheid en integriteit van het werk en verbindt de vertaler eraan als beëdigde professional.

Inhoudelijke elementen van de verklaring

Een verklaring van een beëdigd vertaler bevat doorgaans de volgende elementen:

Bevestiging van volledigheid en juistheid
De vertaler verklaart dat de vertaling naar zijn of haar beste kunnen en geweten, getrouw en volledig is uitgevoerd ten opzichte van het originele document. Dit kernelement is zeer gangbaar en slaat terug op de eed.

Identificatie van het originele document
De verklaring vermeldt vaak welk brondocument is vertaald, inclusief bijvoorbeeld het type document, datum, taal en eventueel het aantal pagina’s. Dit voorkomt fraude en vervalsing.

Naam en status van de vertaler
De volledige naam van de vertaler, diens Wbtv-registratienummer en de vermelding dat hij of zij als beëdigd vertaler is ingeschreven in het register voor beëdigde tolken en vertalers (Rbtv) is een vast onderdeel van de verklaring. Het moet voor de ontvanger van de vertaling mogelijk zijn de vertaler te identificeren.

Plaats, datum en handtekening
De verklaring wordt meestal voorzien van een datum en plaats van ondertekening, en bevat in ieder geval de originele handtekening van de vertaler. Vaak wordt ook een stempel toegevoegd.

Niet verplicht, wél professioneel

Hoewel de verklaring van een beëdigd vertaler doorgaans een vaste vorm volgt, zijn niet alle genoemde onderdelen strikt wettelijk verplicht. In veel gevallen zijn het beroepsnormen en best practices die door instanties zoals het NGTV en het Bureau Wbtv worden aanbevolen. Deze richtlijnen zijn bedoeld om de kwaliteit en betrouwbaarheid van beëdigde vertalingen te waarborgen, en om transparantie te bieden aan de ontvangers van de vertaling.

“Het is gebruikelijk dat een beëdigde vertaler gewaarmerkte vertalingen voorziet van een stempel. Op die manier is voor de afnemer en eventuele verdere gebruikers van het document gemakkelijk te zien dat het een gewaarmerkte vertaling betreft. Deze werkwijze was en is niet verplicht, maar is wel al decennia lang volledig ingeburgerd in de vertaalwereld.” (Bureau Wbtv)

Zo is het gebruik van een persoonlijke stempel dus niet per definitie verplicht, maar het draagt wél bij aan de herkenbaarheid en controleerbaarheid van de vertaler. Evenzo is het expliciet benoemen van het soort brondocument geen wettelijke eis, maar het helpt om eventuele misverstanden of betwisting achteraf te voorkomen. Door deze werkwijzen te hanteren, toont de vertaler niet alleen zorgvuldigheid, maar ook toewijding aan de professionele standaarden van het vakgebied.

Wat de verklaring moet weerspiegelen

De verklaring is niet alleen een feitelijke bevestiging, maar getuigt van de professionaliteit, onafhankelijkheid en zorgvuldigheid van de vertaler. Het laat zien dat de vertaler zich bewust is van zijn of haar rol binnen een juridisch kader en handelt conform de beroepsethiek.

Het is belangrijk dat de verklaring neutraal is opgesteld en vrij van subjectieve oordelen. Ze moet vertrouwen wekken bij de ontvangende instantie – of dit nu een rechtbank, notaris of overheidsinstantie is – en garanderen dat de vertaling juridisch bruikbaar is.